VPN Nedir? Nasıl Kullanılır?
İnternet dünyasında kullanıcılar güvenliği ve gizliliği arttırmaya çalışırken, Sanal Özel Ağın – Virtual Private Network (VPN) ve VPN istemcisinin kullanım miktarları son senelerde oldukça artış gösterdi. VPN uygulamaları ve bu tür sistemler, internette gezinirken yani çevrimiçi iken kullanıcıları meraklı gözlerden korumaya yardım eder. Bu tür sistemlerin kullanılması hizmet alınan bölgede kısıtlanan bazı içeriklere de erişilmesini sağlar.
Bu yazımızda “VPN nedir?” “VPN Nasıl Kullanılır” “VPN Kullanmak Güvenli midir” gibi sorulara cevap bulmaya çalışacağız.
VPN’e Ne İşe Yarar
VPN İngilizce’den çevirirsek, Sanal Özel Ağ anlamına gelir. Kullanım amacına gelirsek önce VPN internet ortamında anonim olarak gezmemizi sağlar. Basit şekilde anlatacak olursak, VPN bilgisayarınızı server diye adlandırılan başka bir bilgisayar bağlar ve internete bu bilgisayar üzerinden bağlanırsınız. Bu şekilde bir bağlantı ile internete server üzerinden bağlandığınızdan IP adresiniz ve diğer bilgileriniz daha güvende olur. (IP adresi cihazların bir bilgisayar ağındaki belirleyici ve anlık benzersiz numarasıdır. IP adresi ile o cihazın nereden ve hangi servis sağlayıcısını kullanarak internete bağlandığını belirlenir) Örneğin siz Ankara’dan internete VPN üzerinden bağlanıyorsanız, o VPN’in serverı Amsterdam’da ise girdiğiniz siteler sizin Hollanda’dan bağlandığınızı zannedecektir. Dolayısıyla ülkemizden bağlananlar için yasaklı olan bir site Hollanda’dan bağlananlar için yasaklı değil ise, o siteye sorunsuz bir şekilde erişmiş olacağız. Kısaca VPN internette gezinirken bize anonimlik ve gizlilik verir.
VPN Kullanmak Ne Derece Güvenlidir?
VPN’lerin güvenli olup olmadığı sürekli tartışılır, ancak buna karar vermeden önce, VPN ile ilgili bilgileri gözden geçirelim. VPN’ler IP adresini gizlemeye yardım eder ama bunun haricinde internette gezinirken VPN sunucusuna bağlanmış bilgisayarlar arasındaki iletişim esnasında alınan ve gönderilen verileri de şifreler. Şifreleme işlemi verilerin kodlanmasıdır. Veriler kodlandığında yalnızca doğru kod çözücüye sahip bilgisayarlar bu verileri okuyabilir, böylelikle bilgi sızıntısının ve hack olaylarının önüne geçilir. Güvenli bir VPN hizmeti seçildiği takdirde VPN’in kullanımı son derece güvenlidir.
VPN’in Kurulumu ve Kullanımı Kolay mıdır?
Bu sorunun cevabı VPN hizmetini almış olduğunuz şirkete göre değişir. Genelde şirketler kurulumu ve kullanımı kolay uygulamalar üretirler. Bu sebeple VPN kurmak için çok fazla teknik bilgiye gerek yoktur. Zaten bir çok şirket kolay kurulum klavuzları hazırlayarak bu süreci en basit düzeye indirgemektedir. Bir çok program “İleri” tuşuna basmak sureti ile kolayca kurularak kullanıma hazır hale gelmektedir.
VPN serverlerından kaynaklı olarak internet bağlantınızda yavaşlamalar olabilmektedir. Bu olağan bir durumdur. Eğer VPN ile bağlandığınızda internetiniz yavaşlıyor ise, bağlandığınız ülkenin veya serverı değiştirerek çözüm bulabilirsiniz.
Ülkemizin de arasında olduğu bazı ülkelerde VPN kullanmak yasal olmayabilir. Bu sebeple VPN kullanmadan önce bu hususla ilgili ülkenizdeki yasal durum hakkında bilgi edinmeniz yararınıza olacaktır.
VPN Bağlantısı Nasıl Gerçekleşir?
VPN bağlantıları iki çeşittir. Birincisi Müşteriden Siteye, İkincisi Siteden Siteye VPN bağlantısıdır.
Müşteriden Siteye VPN bağlantısı: Bu VPN bağlantısında gelen müşteriler serverın arkasında bulunan yerel alan ağı (LAN) gibi belirli bir ağa erişmek ve serverın güvenliğini sağlamak servera bağlanabilir.
Bu özellikle, çalışanların veya iş seyahatinde olan kullanıcıların güvenliğinden ödün vermeden VPN istemci yazılımı sayesinde ağa erişmelerini sağlayacak yeni bir geçit oluşturur. Bu tür bir bağlantıda, VPN Ağ Geçidi şirketin iç yapısına kurulur. VPN İstemcisi ise kullanıcıların kullandığı cihazlara kurulur. (Örneğin laptop, cep telefonu vb.).
Siteden Siteye VPN bağlantısı: Bu VPN bağlantısında, birden fazla sabit konumlu ofisin aralarında güvenli bağlantı kurmasına olanak sağlar. Ayrıca internet gibi ortak kullanılan ağ üzerinden veri transferine olanak sağlar. Bu bağlantıda, şirketin ağı genişletilerek, bilgisayarın kaynakları ve iletişimi başka yerdeki çalışanlara veya değişik yerlerdeki diğer ofislerde açık hale getirilir. Bu tür bir bağlantıya ihtiyaç duyan şirketler dünya genelinde birçok şubesi bulunan şirketlerdir. Bu tür bağlantı, hacklenme olaylarını, bilgi sızıntısı ve bilgi korsanlığını engeller. İletişim ve veri alış verişini kolaylaştırır.
VPN’in Olumlu ve Olumsuz Yönleri Nelerdir?
- İyi ve kaliteli bir VPN kullanıcılara birçok avantaj sağlar. Bazı konumlardan girişi engellenmiş olan web sitelerine erişilmesine olanak verir. VPN sayesinde uçuşlardan tutun otel odalarına kadar bölgelere tanınan ayrıcalıklardan faydalanabilir ve çok daha iyi fiyatlar alabilirsiniz. Örneğin bir hava yolu şirketinin Türkiye’den bilet satın alacak müşterilere sunduğu fiyatlar ile Ukrayna’dan bilet satın alacak yolculara sunduğu fiyatlar aynı olmayabilir.
- İyi ve kaliteli bir VPN bağlantınızı güvenceye alır. Gizliliğinizi koruyarak kimliğinizi gizler.
- Her VPN şirketinin sunduğu hizmet aynı değildir. Fiyat ve kalitesine göre olumlu olumsuz yönleri vardır. Ama bir genelleme yapacak olursak:
VPN’in Artıları
- Sınırlı içeriğe erişmenize yardımcı olur.
- Coğrafi olarak bulunduğunuz yeri gizler.
- Anonim olarak sörf yapmanızı sağlar
- İnternet trafiğinizi şifreler.
VPN’in Eksileri
- VPN kullanmak bazı ülkelerde yasaktır. Bu sebeple kullanmadan önce bu konuda bilgi sahibi olunmalıdır.
- Yeni VPN kullanmaya başlayacaklar için ilk etapta biraz zor olabilir.
- Bazı hizmetleri kullanırken aktifleştirilen kill-switch* eksikliği, gizliliği azaltabilir.
*Kill Switch Nedir, Ne İşe Yarar: İnternette VPN üzerinden sörf yaparken eğer VPN ağ bağlantısı kopar ise bilgisayar, internet servis sağlayıcısının sağladığı yani gerçek IP adresine geri döner. Böyle bir durum oluşması halinde kullanıcı tehlikelere açık duruma gelebilir. Yaptığı işlemler ve aktiviteler takip edilebilir. Bu durumu engellemek için, bazı VPN uygulamalarına “kill switch” denen bir özellik konur. Bu “Kill Switch” özelliği sayesinde VPN serverı ile bağlantı koparsa internet bağlantınız otomatikmen kesilir.